قلب های صبور!

شب اول بازگشت از بيمارستان، كابوسي بود براي خودش. هر چه مادر نفس مي كشيد و حركت مي كرد، بيدار مي شدم و صدايش مي كردم. جوابم را كه مي داد خيالم راحت مي شد. اين چرخه تا صبح ادامه داشت. صداي اذان صبح كه از مسجدهاي اطراف شنيده شد سوالات و«چه كنم » «چه كنم ها» رو نمايي شد. آرزو مي كردم بيمارستان بوديم.

حالا مادر چطور نماز بخواند؟ لباسش پر از لكه هاي خون است و ناپاك، حمام كند؟ ترسناك نيست؟ تكليف زخم ها و بخيه ها چه مي شود؟ روي صندلي نماز بخواند؟ ركوع و سجده و… چه مي شود؟ احكامش را كه از مرجع تقليد مادر نمي دانم. صبحانه بخورد؟ پنير؟ چه ناني؟ داروهايش قبل از غذا؟ بعد از غذا؟ و هزاران سوال ديگر كه هر ثانيه به ذهنم مي رسيد. نا آگاهي دست و پايم را بسته بود. نگراني و ترس، اجازه هيچ گونه اقدامي نمي داد. بابا كه رفت مغازه، با مادر تنها شده بوديم .

از آنجايي كه اصولا تن به استرس نمي دهم و سريع شرايط را تا حد امكان بر وفق مراد و رضايت نفس، رقم مي زنم،  انقلاب كردم. صبح ناشتا بروشور كمكي پزشك مادر را دقيق مطالعه كردم. عالي بود هرچند كافي نبود. خورشيد كه طلوع كرد، كاغذي روي بروشور سنجاق كردم و هر فعلي پيش آمد و تكليفش نامشخص بود، و البته مربوط به حيطه پزشكي  و استاد بروشور پاسخگو نبود، يادداشت كردم. با سرچ، چند مقاله از پزشك مادر مطالعه كردم و اطلاعاتم را نسبت به بيماري و عوارض و علائم طبيعي و غير طبيعي بالا بردم. شماره پزشك مادر را از روي كارت مطب، در مخاطبينم ذخيره كردم كه سوالات خيلي ضروري را از طريق پيام سوال كنم.  از كارشناس ديني جهت اطمينان احكام نماز را سوال كردم.چند ست لباس جديد و خوشرنگ و مناسب حال فعلي مادر، از مغازه خانم همسايه خريدم. حمام كردن و شستن زخم ها را از بروشور مطالعه و  مادر را به عنوان كارآموزي حمام كردم.  تا تهيه صندلي نماز، از وسايل موجود در خانه امكان نماز خواندن مادر را فراهم كردم، لباس و وسايل بيمارستاني را از جلوي چشم مادر دور كردم كه تجديد خاطره ناگواري نباشد.  تخت مادر و دكوراسيون اطراف را تغيير دادم كه ضمن احترام به عيادت كنندگان، امكان نزديك شدن به مادر فراهم نباشد و ملاقات از چند متري انجام شود. جهت تخت را طوري انتخاب كردم كه نيازي به نشستن مادر هنگام ملاقات با مهمانانش نباشد و  خستگي  تحميل نشود. از پارچه هايي كه در منزل داشتيم، چند تا ملحفه نو و تميز قيچي كردم و سر دوز زدم مناسب بيمار برگشته از بيمارستان. يكي هم اضافي كه در مواقع ضروري نگران شستن و … نباشم.  محل تخت را به جايي كه بهترين نور و كنترل صدا و… براي استراحت مادر داشت تغيير دادم. ليوان نو و متمايزي  از ليوان هاي موجود در منزل، براي مادر تهيه كردم. بر حس نظم و خالي بودن اتاق ها غلبه كردم و  داروها و فشارسنج و تب سنج و دستگاه كنترل قند خون و تمام وسليلي كه مادر نياز داشت به نزديك مادر منتقل و مجتمع كردم. برگه آ4 را به دو نيم برگه آ5 تبديل كردم و داروهاي مادر را طبق دستور پزشك زمان بندي و روي كاغذ نوشتم و در مخفي ترين نقطه ديواري كه تخت تكيه زده بود قاب كردم به ديوار.  ميز آشپزخانه را خالي كردم و تمام وسايل پذيرايي مهمانان احتمالي را از كابينت اخراج و نزديك دستم گذاشتم. قوري گل قرمزي مناسب مراسم روضه خواني و هيئت، را چاي دم كردم و شيريني ها را در ظرف چيدم. كم كم سر و كله بقيه پيدا شد. به كمك خواهرم، همه ميوه ها را شستم و حكم كردم فعلا چند روزي بيشتر خانه بماند كه مسئول پذيرايي باشد. سر و وضعم را تغيير دادم و همه لباس هاي بيمارستان رفته را سپردم به ماشين لباسشويي.

روز خوب و انقلاب بزرگي به نظر مي رسيد هرچند آن قدر بزرگ نبود كه سهمي در بهبودي  اوضاع نا بسامان مادر داشته باشد. مادر صبحانه نخورد. خيلي غمگين بود. نبايد خسته مي شد ولي حرف زدن گاهي وقت ها خدا قوتي است و دشمن غم. «برايم از غم نبودن خواهر و برادرانم گفت و از بودن خارج از سهم من، از  اينكه چرا اصرار كرديم بر عمل جراحي و مادر مريض به چه كارمان مي آيد، از بهتر بودن مرگ و ادامه زندگي پر رنج و زحمت و سر بار بودنش، از شدت نگرانيش براي آينده ام، از اينكه چرا او؟ درست همان سوالاتي كه قبلا به جاي مادر ساخته بودم. اينكه چقدر اين حرف ها منطقي بود،  مهم نبود. مهم اين بود كه مادر در بحبوحه بيماري، فراموش شدني ها را زنده كرده بود و نكته طلايي به ياد ماندني را؛ فراموش.  برايش گفتم؛ بودن و نبودن ديگران چه اهميتي دارد وقتي شرايط همه يكسان نيست و رنچ ها و نياز بيماران متفاوت. عادت خداي ما رها كردن بندگانش نيست و كسي سهمي از زندگي، بيش از آنچه براي رضاي خدا انجام مي دهد؛ نمي برد. دستم را گذاشتم روي قلب بيمارش و گفتم: مادر آنچه گذشت، گذشت. از زندگي جز خوبي هايش، همه را فراموش كن، تلاش كن براي آينده بهتر . يادمان باشد برگ برنده پيش ماست، هنوز نفس مي كشيم، سلام بر فرصت ها و آغازي زيبا سرشار از تنهاشدن با  خدا، سلام بر زندگي »

نوشته شده توسط: مدیر وبلاگ 21 دی 1396

وقتی رسیدیم نزدیک غروب بود. ماشین که ایستاد چند سانتیمتر بیشتر با درب فاصله نداشتیم. مادر حتي نمي توانست درب ماشين را باز كند. كم مانده بود چادرش نقش زمين شود. كمك كرديم. در باز بود ولي طبق عادت هميشگي زنگ را زدم و وارد شديم.  مادر با  لباس بيمارستان، قدم هاي مرددي برداشت و رسيد به درب هال. خواندن تركيبي از شادي و غم در چهره اش آسان بود. خسته بود. دراز كشيد روي تخت. فاطمه نتوانست به مادر نزديك شود. ترسيده بود يا متحير، نمي دانم. فقط ديدم كه مثل بقيه، لبخند روي لبانش خشك شد و نشاط از صدايش رفت. گفتم: «عمه؛ مامان جون است. خودت مي گفتي چرا نمي آييم خانه. » چسبيد به پاهاي پدرش و سكوت كرد. چهار سالش بيشتر نيست ولي با چشمانش از من سوال مي كرد: «عمه اين همان مامان جون خودم است كه صبح تا شب كنارش مي ماندم و براي رفتن به خانه خودمان گريه مي كردم؟ همان مامان جوني كه برايم قصه مي گفت؟  با هم توپ بازي مي كرديم، توي حياط خاله بازي مي كرديم؟ با هم ظرف مي شستيم و غذا مي پختيم؟ همان مامان جوني كه صداي بلندش را نشنيده ام و بدون لبخند نديده امش؟»

چقدر ناخوشايند بود كه هيچ كس نتوانست با چهره و رفتارش حقيقت را برملا نكند  و وانمود كند اتفاق خاصي نيفتاده است. ظاهرا  خيلي عادي تر از بقيه بودم. شايد علتش اين بود خيلي چيزهايي كه ديده بودم بقيه نديدند و حالا به نظرم روزهاي خوبي مي آمد. اوضاع خيلي قمر در عقرب بود. كسي نتوانست خوش آمد بگويد. حتي كسي به مادر نزديك هم نشد. هنوز بروشور كمكي پزشك مادر را مطالعه نكرده بودم. از كادر بيمارستان هيچ كس  هيچ نوع سفارشي در نزديك نشدن به بيمار نكرده بود.حرف و سفارشي در اين زمينه نشنيده بودم بي اختيار گفتم: «مصافحه و نزديك شدن به مامان ممنوع است. كسي به مامان نزديك نشود. و براي تغيير جو مزاح كردم؛ به جز من كه بيمارستان استريل شده ام و ويروس هايمان با مادر مشترك است و هيچ ممنوعيتي ندارم. » كنار مادر نشستم و خواستم اجازه دهد لباس بيمارستان را عوض كنم. گفت خسته است و نمي تواند. رهايش كردم. از بقيه خواستم اتاق را ترك كنند تا مادر استراحت كند.

نشسته بوديم. هيچ كس حرفي نمي زد. چند دقيقه طول نكشيد يكي يكي خداحافظي كردند و رفتند. بابا مثل مار گزيده ها راه مي رفت و مي گفت: صداقت كجاست؟ هر چه مي گفتم: « بابا من اينجام انگار مرا نمي ديد». صبر كرد تنها كه شدم  مثل كسي كه حرفي توي دلش مانده باشد  و نتواند به هركسي بگويد و حالا سنگ صبورش را پيدا كرده، نگاه كرد توي چشمانم و برخلاف غرور هميشگي  بغض كرد، با صداي ضعيف و مثل بچه دو ساله گفت: «بابا، مادرت  تمام شده ها. تو كه پشت گوشي گفتي مادرت خوب است؟  ». « بابا، مامان خيلي خوب است خيلي خوبتر از روز اولي كه آمد توي بخش. الان چند قدم راه مي رود، چندتا لقمه غذا مي خورد. نگاهمان مي كند، حرف مي زند، لبخند زد، درن هايش باز شده، زخم هايش نياز به پانسمان ندارد، مرخص شده و آمده خانه. عمل قلب است. بايد صبور باشيم. زمان مي برد.

هر ثانيه، بانگ يا صداقت از هر سوي خانه به صدا مي رسيد . « ببين مادر چه مي گويد. چه مي تواند بخورد؟ هواي اتاق چه شكلي باشد؟ درد دارد چه دارويي بدهيم؟ كسي ملاقات بيايد؟ داروهايش را خورده؟ بلند بشود نشود؟ پس زنگ بزن از دكتر سوال كن! ». بالاخره از تكرار مكررات به تنگ آمدم و با لحن مزاح گونه اي گفتم: «حقيقت روزي روزگاري معلم ها شهادت مي دادند ايشان حتما آينده روشني دارد و دكتر مي شود، ولي  به خدا  دكتر نشدم هيچ، آينده ام هنوز خاموش است. چه مي دانم من هم مثل شما. دو هفته مسافرت بودم. در يك اتاق خالي از سكنه رو به حياط و روشن مثل اتاق خودم، كنار تخت نشسته بودم. گاهي چندتا قرص مي آوردند مي گفتند بدهيد به بيمار. سرم و دستگاه و تنفس و فشار و… هم تحت كنترل بود. پزشك هم هر روز سر مي زد. غذا هم كه مي آوردند چند تا لقمه به زور مي دادم بخورند تركيبش را نمي پرسيدم. مي گفتند كمك كنم راه برود مي گفتم چشم. سخت ترين كاري هم كه مي كردم، آوردن يك ليوان آب بود. نرفته بودم كه متخصص قلب بشوم.يك هفته ديگر مي ماندم حرف زدن هم يادم مي رفت. مگر دكتر مثل من و شما بيكار است. نشسته اند من زنگ بزنم مامان پرتقال بخورد يا نه؟ همين يك بيمار را دارند؟ نصف شبي اگر زن و بچه اش چند تا حرف حواله من كنند حق ندارند؟». به برخي ها بَر خورد. شايد حق داشتند.

رختخوابم را منتقل كردم كنار تخت مادر. نگاهم را دوخته بودم به سقف. دلم براي آسمان تنگ شده بود. سقف بالاي سرم مانع بود. دل هاي همه ما آسماني بود و از باران محبت دريغ نمي كرد ولي سقف نا آگاهي مانع بزرگي است. نگران بوديم چون نمي دانستيم قلب چيست و ساز و كارش، نه مفهومي از بيماري داشتيم و ضرورت عمل جراحي. نه مي فهميديم بيمار در چه شرايطي است نه مي دانستيم چه شرايط و عوارضي در پيش است و مراقبت از بيمار چگونه است.  محبت فرايند پيچيده اي به نظر مي رسيد، محبت پزشك در بريدن پوست و گوشت و استخوان مادر بود و بي توجهي به رقت قلبش، محبت پرستار شستن زخم هاي مادر با ماده ضد عفوني كننده بود و بي توجهي به شدت سوزش،  محبت مادر اعتمادبو د و تحمل و تلاش و بي توجهي به دردش، محبت آشپز غذاي بي نمك بود و كم چرب و بي توجهي به شنيدن نداي خوشمزه نبودن دسترنجش، روش محبت ما چه بود؟ جدل؟سوال وقت و بي وقت و مزاحمت براي يك پزشك جراح؟ ناراحت شدن و بالا بردن استرس بيمار؟ راضي كردن همه ممكن نيست.خيلي هم مهم نيست. شناخت همه چيز و همه كس هم كار ما نيست.  شايد محبت در اين است كه ببينيم رضايت يك نفر در چيست. شهادت مي دهم غير از خدا هيچ كس نيست.

نوشته شده توسط: مدیر وبلاگ 15 دی 1396

ازبيمارستان تا منزل تقريبا 150 كيلومتر فاصله داشتيم. سرعت ماشين به دليل رعايت حال مادر از حد معمول كمتر و ظاهرا آرامشي نسبي بر همه حاكم شده بود.

مشخص بود مادر حال درستي ندارد. احوالات من هم تعريفي نداشت. بازگشت براي هر دوي ما به معناي روبرو شدن با شرايطي جديد و متفاوت بود. شايد هم خانواده دچار بحران مي شد. يكي از دو عمود خانواده دچار حادثه شود، حرف كمي نيست. با روحيه اي كه مادر داشت، پيش بيني نياز به حداقل دو ماه مراقبت ويژه، ساده بود. مطمئن نبودم توان چنين كاري را خواهم داشت. از خودم سوال مي كردم: «مامان نتواند مثل هميشه باشد زندگي ما چه شكلي مي شود؟ ». و بعد از بن بستي عجيب در جملات، جوابِ «شايد براي هميشه مادر مثل قبل نخواهد بود» آزارم مي داد.

نگاهم ماتِ بيابان هاي اطراف جاده بود ولي چيزي نمي ديدم. همه تلاشم اين بود، به نيت يافتن بهترين راه حل در كمك به مادر، خودم را به جاي مادر فرض كنم و با شناختي كه از او داشتم ، سوال مي ساختم:  «چرا اين طور شد؟ واي خدا، بنده خوبي نبوده ام؟ حالا چه مي شود؟ همسرم با اين شرايط چقدر مرا تحمل مي كند؟ به من وفادار مي ماند؟  بچه هايم چه مي شوند؟ آينده دخترم؟ اگر دختر تازه عروسم بخواهد بچه دار شود كيست كه همراهش باشد؟ يعني روزه گرفتن براي هميشه ممكن نيست؟ خانه و زندگيم چه مي شود؟ نكند همه بارها به دوش صداقت بيفتد؟ چقدر هزينه تحميل مي شود بر خانواده! يعني همه چيز مثل قبل مي شود؟ زمين گير نشوم و اسباب زحمت ؟ تا آخر عمرم دست به دارو؟ در رفت و آمد بيمارستان؟ چطور كار سنگين انجام ندهم و مادري كنم؟ نوه هايم را بغل نكنم؟ خدايا چرا ذليل شدم؟ چرا من؟ » اين كمترين سوالاتي بود كه به ذهنم مي رسيد. به هر حال قضيه جدي است. حرف از محدوديت هاي حركتي و تغذيه اي و انگيزه اي است. حرف ازكمرنگ شدن بزرگترين نعمت الهي، سلامتي است.نگران بودم، نكند مادر كم بياورد و رابطه اش با خدا  شكر آب شود؟!!

همچنان سكوت كرده بودم كه از سردي ليوان آب هويج بستني كه نازنين برادر در دستانم گذاشت به خودم آمدم.  دلم نمي آمد بدون مادر بخورم، ولي ممنوع بود. خواستم نخورم كه مادر  با لبخند مليحي گفت: «يعني تو آب هويج بستني سنتي دوست نداري؟ بخور مادر خسته اي. آب هويجش مال خودت و بستني هايش را به نيت من بخور.». متوجه نشده بودم كي توقف كرده ايم. كسي سوالي نپرسيده بود. ولي مثل هميشه يك آب هويج بستني و به تعداد سايرين بستني. چقدر لذت بخش است يك بار گفته باشي و هميشه يادشان باشد. سوال جديدي به ذهنم مي رسيد. مبهم ترين سوال اين بود«من كم آورده بودم يا مادر؟ يا هردو؟»

ماشين دوباره رسيد به جاده هايي كه تا چشم كار مي كرد بيابان بود و خالي از هر جنبنده اي. گياه شناسي خوانده باشي خوب مي داني بهار باشد و نَمي زده باشد از جنس باران، چه خبر است در اين بيابان هاي بي كسي. سانت به سانت خاكش، تكاپو و تلاش است براي زندگي.  و خيلي زود گياهاني  رشد مي كنند كه از زيبايي شان مبهوت مي شوي.

حواسم رفت به دوردست ها، اشتباه نكنم جوجه تيغي بود. خنده ام گرفته بود. خدايي كه وسط اين بيابان منتهي به كوير مركزي، به جوجه تيغي زندگي مي دهد، برنامه بارانش هيچ دانه منتظر مانده را نا اميد نمي كند، بنده اش را با محدوديت ها و شرايطي به ظاهر غير قابل تحمل رها مي كند؟ همه دل شكسته هاي درگير بيماري، فرزند ندارند، امكانات ندارند، همراه ندارند،خلاصه بگويم همه سنگ صبور ندارند، شايد نزديكانشان وفا نكنند، شايد دردهاي ديگرشان مريضي را تلخ تر كند،  مطمئنم همه ما چه اطرافيان يك عزيز درگير؛ چه خود او، در يك نقطه با هم مشتركيم. دل هايمان شكسته و خدا داريم. مگر اينكه رشته پيوند را قيچي كرده باشيم. تارهاي رشته پيوندت كه  با اميد به اين و آن، از خدا بريدي جمع كن.  گره بزن به خودش، دور نيست، نزديكتر شدي. حل شد؛ دلت قرص، براي هميشه تنها نيستي.

نوشته شده توسط: مدیر وبلاگ 7 دی 1396