قلب های صبور!

یکی از قشنگترین تکرارهای عمرم، سالروز عید غدیر است. اینکه این محبت و زیبایی از کجا مهمان قلب تیره ماست، نمی دانم، فقط می دانم حسی به این روز دارم که اگر هر روز عید غدیر باشد، تکراری و خسته کننده نیست.  گل سر سبد این زیبایی 18 شهریور 96 بود. نقطه عطفی بود برای خودش. غدیری که با سال های قبل تفاوتی اساسی داشت.

فراموش کردن عید غدیر در خانواده ما  کار ساده ای نیست. به هر چه نگاه کنی رنگ و بوی غدیر دارد.  «این لباس عید غدیر سال قبلم است. آن یکی لباس را فقط برای عید غدیر سال اول دانشگاهم پوشیده ام.  لباس عید غدیر سال آخر دانشگاه خوشرنگتر بود. این سینی را دو سال قبل برای غدیر خریدیم. چندتا از استکان ها  و لیوان ها شکسته، امسال باید برای غدیر یکی دو دست جدید بخریم.  پارسال عید غدیر که دختر عمو آمد خانه ما دیگر ندیده امش. امسال عید غدیر شهریور است. جشن تولدش باشد همان عید غدیر، چند روز جلو تر و عقب تر که مهم نیست. حیف امسال داداش نمی تواند عید غدیر کنار ما باشد…». مثل تاریخ قمری که مبنایش هجرت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است، افق خیلی چیزها هم در خانه ما با عید غدیر سنجیده می شود.

شواهد نشان می دهدضمن بیکاری، اگر بگویم رئیس منتخب سازمان برگزاری عید غدیر منزلم، گزاف نگفته باشم. پارسال هم مثل سال های قبل، همه خانه را تمیز کردم. وسایل را با اختیار خودم جا به جا کردم. همه صندلی ها را جمع کردم که اگر تعداد بیشتر شد یکی روی زمین و یکی بالا نشین نباشد. در مورد میوه و شیرینی و نوشیدنی و شیوه تزیین عیدی ها، ضمن مشورت، همان طوری که دوست داشتم، تصمیم گرفتم. همراه مادر، بدون نیاز و توجهی به اسراف بودن، دوباره لباس عید غدیر خریدم. تدارک دیدم برای مهمانانی که تعدادش مشخص نبود. کمر بستم برای پذیرایی و خدمت. اعضای خانواده را دور هم جمع کردم برای یک ناهار دورهمی غدیری. مثل همیشه از ثواب روزه غدیر فاکتور گرفتم که نشاطم در روبرو شدن با مهمانان کمتر نباشد. روزه بودن بهانه نشود و با رضایت صد در صد مادر،  فقط همین یک روز همه کارها به عهده خودم باشد.

مثل هر سال مادر، هر چند نمی توانست، تا شب با خوشرویی تمام، بر خلاف میلش، با تواضع تحسین برانگیزی روی صندلی نشسته بود. همسایه ها، فامیل و آشنا، غریبه ها آمدند دیدار مادر. کسانی که می فهمیدند دیدار مادر بهانه غدیر است و ما خاک پای همه غدیری هاییم. آنهایی که می دانند گرامی داشتن این عید اهمیتش بیش از این است که بزرگی و کوچکی، سواد کمتر و بیشتر، فقیری و ثروتمندی، پیری و جوانی یا هر علت پوچ دیگر مانع از این شود که با هم باشیم و خدا را شکر بگوییم بر این نعمت. آنهایی که واسطه شدند،  یک روز قشنگ مثل سال های قبل رقم خورد.

عید غدیری که برخلاف سال های گذشته، قبل از آن، ثانیه ها و دقایقی و روزهایی مثل سکته مادر، بیمارستان ماندن، نشستن پشت درب اتاق عمل، دیدن رنج و ناتوانی  مادر، لمس نوسان بین مرگ و زندگی بر ما گذشته بود. روزهایی که به ما آموخته بود، می شود فرصت گرامی داشتن غدیر را نداشته باشیم.  همان طور که تاریخ بیش از هزار سال است انتظار می کشد برای غدیری ها. لحظه هایی که به ما فهمانده بود، می شود حضور فیزیکی نداشت ولی غدیری و بانی معنوی باشی، مثل پزشک مادر. ثانیه هایی که به ما چشانده بود حفظ برخی ارزش ها نباید متکی بر اشخاص باشد، هر چند هر کسی بهانه غدیر نمی شود مثل مادر.

امسال هم غدیر از همان روزهای قشنگ بود. دلم تنگ شده بود برای بی بی خانم که سال قبل بود و امسال بعد از تحمل چند ماه خانه سالمندان ، مهمان خروارها خاک بود. دلم تنگ شد برای احترام خانم و سلطان بانو که مشهد بودند، برای اقدس خانم که قم بود. برای همه غدیری هایی که سال قبل بودند و امسال نتواستند باشند. امسال برای غدیر لباس نو نخریدم. همان کت شلوار سورمه ای سال قبلم را تنم کردم و در حالی که شالم را روی سرم می گذاشتم، با خیره شدن به اشک هایم در آینه فقط گفتم: «خدایا شکر که غدیر ما تمدید شد. اتفاقات سال 96 به ما فهماند نباید در آراستگی و مهمانی و لباس و عیدی و کمپین و دیدار سادات و… متوقف شد.لطفی کن و به احترام مهمانان غدیری، ما را هم غدیری کن. مهربان معبود، غدیری بودن بی نشانه که نمی شود، غدیری ها شیوه شان صداقت است و مثل مولایشان غرق در تو. » 

نوشته شده توسط: مدیر وبلاگ/ نهم شهريور1397

يكي از تجربه هاي خاص بيمارستان، روبرو شدن با احساساتي ناشناخته بود. اسم اولين حس نو ظهور را گذاشته بودم «بچگي هاي قلب». با اينكه جنسم از سكوت است، برخي اوقات توي بيمارستان دلم هوايي مي شد براي يك هم زبان. يكي كه مي شد حسابي با هم حرف بزنيم. يك نفر آشنا كه چون و چراي بيمارستان و بيماري را بداند و بتواند همه سوالاتم را جواب بدهد. يكي كه حضورش را حس كنم. چيزي كه به نظر توي آن محيط خيلي ناياب بود. دلم براي لپ تاپ و اينترنت و كتابخانه ام، تنگ مي شد ولي حسي كه داشتم، كتاب نمي خواست، ارتباط تلفني نمي خواست، اينترنت و نوشتن نمي خواست، گوش هايي مي خواست كه صدايش همدردي باشد. خيلي وقت ها هيچ صدايي از كسي شنيده نمي شد. گاهي هم اين نياز حادتر مي شد و برطرف نشدنش شبيه يك حق ضايع شده بود.  اين را از كم كاري بيمارستان مي ديدم، «چرا نبايد همزبانِ همراهِ بيمار باشند؟ »

گاهي منطقي تر به قضيه نگاه مي كردم و از اين توقع بچگانه خنده ام مي گرفت. « اگر قرار باشد كنار هر تختي  دو نفر با هم حرف بزنند كه پزشك بيمار هم جان سالم به در نمي برد تا برسد به خود بيمار. خب از طرف بيمارستان ساعتي مشخص  اعلام شود، باز هم شدني نبود، كم باشد مي شود ساعت ملاقات، بيشتر باشد شايد آن موقع حسش نباشد. پارك كه نيست، محل استراحت بيماران است». خلاصه آخرِچون و چراي منطقي اين مي شد كه «بهانه نگير بچه جان. برخي كارها شدني نيست». به هر صورت حس بيچاره من منطق نداشت و گاهي بهانه مي گرفت، هر چند بروز نمي داد.

 بهانه ها روي نگاهم به محيط و آدم ها اثر گذاشته بود. بی حوصله تر بودم. گاهی به این فکر می کردم که قلبم  نياز دارد ياد بگيرد همان طور كه در شرايط عادي درك مي كند، برخي خواسته هايش كه نه، خيلي خواسته هايش شدني نيست در اين شرايط هم نياز است چشمش را روي خيلي خواسته ها ببندد.  اين جنگ روان باعث شده بود بيشتر ساكت باشم تا علاوه بر همراهي مادر، راه حلي براي آرام كردن خودم پيدا كنم.  روبروی تخت مادر می نشستم و در تکاپوی ذهنی: «شايد از خستگي است. نمي شد هزينه اين صندلي هاي مردم آزار را،  اتاقكي تدارك مي ديدند گوشه سالن؟ اگر اتاقمان خالي نبود و نفر دومي اينجا بود، خيلي بهتر نبود؟ اگر چندتا كتاب سرگرم كننده اينجا بود، چطور؟ چرا حياط بيمارستان تفريح سالم ندارد؟  چقدر جاي يكي از اين دفترهاي بزرگ، روي ديوار هر بخش خاليست. شايد اهل دلي، از همراه يا مريض، پزشك يا پرستار، خدمه يا آشپز يادداشتي مي نوشت براي يادگاري و يادداشت نامه هر بخش انگیزه ای مي شد براي مطالعه و انس و سرگرم شدن و رهایی از این بهانه ها. مرور يادداشت هاي كشكولي كه هر كس از هر دياري با دیدگاه و بیانی متفاوت يادداشتي دارد، خيلي دوست داشتني است. قطره قطره مي شود منبع تفريح و خيلي خيرات و بركات. نمی شود؟».

هيچ كدام  موجود نبود.  اوایل ورود به بخش بود و مادر اشتیاقی برای برقراری ارتباط نداشت. قرص را گذاشتم توی دست مادر و کمک کردم داروهایشان را بخورند که مادر با صدای بی رقمش گفت:«خدایا چرا دختر جوانم را گرفتار کردی؟». از حرف مادر رنجیدم نه فقط چون بوی ناشکری می داد و از جنس حرف های مادر نبود، از بی وفایی خودم. چند دهه عمرم، مادر مونس و هم زبان تقریبا شبانه روزی بود برایم. در غم و شادی. چرا ده روز بیماری و سکوتش مرا به جای دغدغه برای تقویت ارتباط و زنده کردن دوباره عشق در رابطه ها، دنبال هم زبانی دیگر می گشت؟ گناه مادر چه بود؟ همه یارها همین طورند؟ خود خواهی از این بیشتر انسان مونس چندین و چند ساله اش را برای منفعت شخصی رها کند؟ خدایا تو را شکر برای اشتیاقت. اشتیاقی که اگر نبود، روزانه به تعداد گناهانمان لایق بودیم رهایمان کنی، اما کمک می کنی برای بودن با هم و دنبال بهانه هایی برای بخشش و بازگشتمان.خدایا شکر

نوشته شده توسط مدیر وبلاگ 23 مرداد 97

تجربه بیماری مادر، تجربه متفاوتی بود. کوتاه ولی پر از خاطرات ریز و درشتی که ثانیه هایش، به تعبیری ارزشمند بوده، هست و خواهد بود. روزهایی که بعد از آن با دقت در رفتار و افکارم متوجه تغییر و تحولاتی شدم که پذيرشش ساده نبود. کمترینش، تغییر نگاهم به خيلي چيزها.  ناخواسته ذهنیتم نسبت به اتفاقات و انسان ها، حتي نسبت به خیلی از واژه ها تغییر کرد. بعد از آن لمس کردم زمانه زمانه جنگ «مفاهیم » است چه جمله دقیقی است. خوب می فهمیدم بین گفته ها و حقیقت ها همیشه علامت تساوی برپا نیست. از تغييرات آرام و بي صدا  گاهي ترسيدم و گاهي حيرت زده شدم. خودي ديدم كه تا آن روزها پنهان بود. حتي خودم نمي شناختمش.

بعد از آن «مادر و پدر»، «بيمار و بيماري»، «پزشك و جراح»، «همراه و پرستار»، «بيمارستان و خانه»و … مفهوم واقعي تري داشت. «مادر» قبل از بیماری واژه ای بود مهربان که نامهربانی با او، می توانست توجیهی داشته باشد، ولی بعد از آن «مادر» بی مثلی بود که می توانست برای همیشه کنارت نباشد و کنارش نباشی. پس چرا  ثانیه های با هم بودن را قدر ندانیم؟ «اتاق عمل»  همان واژه تلخی  بود که می توانست  آغاز جدایی از «مادر» باشد، همانطوری که درست در همان لحظه برای برخی، مفهوم تلاش برای نجات جان یک انسان را داشت و ثواب حیات همه انسان ها را برایشان رقم می زد. بیمارستان جایی بود که جمع اشک و شادی، لبخند و غم، سخن گفتن با سکوت، دوست بودن غریبه ها، غریبه بودن دوستان، کنار هم بودن و دلتنگی، عشق و دل کندن، ساده بود و ممکن. نه اینکه در این دوران کم نیاوردم یا حرف از خستگی  نزدم. يا نفهميدم بيماري مادر خيلي هم نادر و سخت نبود و گرفتارتر از مادر كم نيست. یک سال که گذشت اگر حرفی از تلخی دوران بیمارستان می زدم، قلبا اعتقادی نداشتم.

روبرو شدن با خيلي از حقيقت ها، ترسناك بود. ترسيدم از حقيقت مرگ، ازعاريتي بودن سلامتي، از گذر عمر، از باورهاي بي خدا، از توهم اخلاص، از بيكاري از گره خوردن كارت با انسان هاي پست و از مونث بودن. چرا از جنسيتم نترسم وقتي، چادري ها جاي خيلي ها را تنگ كرده اند، شايد هم  چون  چادري ها را ديگر كسي  باور نداشت و انسان هاي مورد اعتمادي محسوب نمي شوند. مگر ما چه كرده ايم؟ چرا نترسم  از زندگي با جنسيت مونث در جامعه اي كه مردانش نجابت و عفت ناموس سرزمينشان را  دوست ندارند. اگر اين طور نيست چرا اين تفكر تا اين اندازه در نقاشي چهره و بي حجابي زنان سرزينم شايع است؟  چرا نترسم از زندگاني  با مردماني كه عادت به ارتباط با نامحرم در حد ضرورت را از تو باور نمي كنند و به لرزش صدا و حياي نگاهت مي خندند و بدبينند. ترسيدم ازچشم هايي كه مرا در سن سي و اندي سال مادر خواهر بيست و چند ساله ام مي ديد، پوشش و رعايت حريم مال مادربزرگ  هاست يا دهه شصتي ها پيرتر از سنشان شدند؟ ترسيدم از فرهنگي كه زندگي كمتر از دو هفته توي بيمارستان را، بدون اينترنت دروغ خواند و  ناممكن مي دانست. ترسيدم از مردمي كه جراحي هاي نادر خاورميانه اي را از جوان ايراني مي بينند و سنگ دشمن به سينه مي زنند. ترسيدم از اگرها و اماها. ترسيدم  از آدم ها، از آينده. 

و حيرت زده شدم از  تنهايي. خدايا تو را شكر براي شناخت و تجربه اي كه بيماري و دردش سهم مادر بود، تلاش و سختي علم آموزي و مهارتش سهم پزشك مادر و همكارانش، هزينه هايش سهم بابا و پينه هاي دستش، دل نوشته هايش سهم آنها كه بخوانند و تنهايي اش سهم من. خدايا تو را شكر بر نعمت تنها شدن با تو.

نوشته شده توسط: مدیر وبلاگ7 مرداد1397

از همان روزهاي اول بيماري مادر، چيزي كه به اندازه تقواي الهي به آن سفارش مي شد، دقت در غذاي مادر بود. حساسيت خودمان كم بود، اطرافيان هم با نسخه دادن هايشان، هر چه حساس بود را، رو سفيد كرده بودند.  ظاهرا در بيماري قلبي آن قدر كه خورد و خوراك اهميت داشت، داروها موثر به نظر نمي رسيد.

كم كم خيلي از آشنايان حرف از «عمل قلب باز» نزديكانشان مي زدند. برخي دلداري مي دادند كه جاي نگراني ندارد و فلان فاميل ما 15 سال است اين عمل را انجام داده، مثل جوان بيست ساله سر حال است و سرپا. آن يكي مي گفت؛ چند ماه بگذرد مادرت از خودت جوانتر مي شود.  پاي  شكايت كه وسط مي آمد، همه تقريبا فقط حرف از سختي هاي كنترل غذا مي زدند و پادرد.

اوايل، سختيِ كنترلِ تغذيه بيمار را خوب درك مي كردم؛ مخصوصا هفته اول بعد از ترخيص مادر. تازه متوجه شده بودم بيمارستان ماندن چه نعمتي است براي بيمار و خانواده اش. از «نمي دانم هاي تغذيه اي و مراقبت » به تنگ آمده بودم.

تكليف خيلي غذاها توي بروشور پزشك جراح مادر، مشخص شده بود. برخي اطلاعات تغذيه اي را هم از كتابچه هديه پزشك، مطالعه كرده بودم. توصيه هاي كارشناس تغذيه هم آويزه گوشم بود. خيلي مواد غذايي را هم يادداشت مي كردم و با هزار اما و اگر و سختي از پزشك سوال مي كردم. با اين حال همين كه ظرف مخصوص غذاي مادر را مي گذاشتم روي شعله با احساس عجز عجيبي مي گفتم: «خدايا من اين ظرف را با چه ماده غذايي پر كنم كه نه شرمنده مادر باشم و نه شرمنده قلبش؟ ». بيشتر روزها محتواي ظرف،  تكه اي گوشت سينه مرغ بود و برنج سفيدي كه بدون روغن و نمك طبخ شده بود. تنها طعم دهنده غذا، آلو بود يا برخي سبزيجات و غالبا هم دست نخورده راهي سطل زباله مي شد.  حجم غذا مطابق سفارش كارشناس تغذيه و مواد غذايي معادل بروشور، ضعف و بي اشتهايي مادر را رقم زده بود. حق داشت، خودم هم از نگاه به غذاي مادر اشتهايم كور مي شد. دلم راضي نبود ولي راه حلي هم نداشتم، خيلي چيزها محدوديت داشت هيچ، مادر به بعضي غذاها آلرژي پيدا كرده بود. تنوع غذايي مادر نزديك صفر بود.

كم كم كار تمركز روي تغذيه به جايي رسيد كه يك روز توي مطب، پزشكِ مادر دستشان را گذاشتند روي قلبشان، خيره شدند به من و  گفتند: «ببين قلبش را عمل كرده، چربي و غذاهاي چرب نبايد بخورد». بعد از آن، اين جمله پزشك هميشه همراهم بود و كمك زيادي مي كرد. تنها مانع، سوالي بود كه هرگز نپرسيدم: «مگر انرژي اضافي از مواد غذايي در بدن تبديل به چربي نمي شود؟ فكر مي كردم شايد برخي مواد غذايي پر انرژي، چون بيمار تحرك خاصي ندارد، نبايد مصرف شود. تكليف زخم ها و برش بافت ها چه مي شود؟ تغذيه در بهبود و عدم بهبود آنها اهميت ندارد؟ چربي كه وارد بدن مي شود وقتي تجزيه شد با چربي ذخيره شده در بدن، ميزان تاثيراتشان متفاوت است؟ كدام براي مادرمضرتر است؟».

يك روز يكي از اقوام صاحب نظر و داراي سمتي كليدي، مهمان ما بود. حساسيت مرا كه به تغذيه مادر ديد، شير شد و به جاي كمك به كم كردن حساسيت ها، اطلاعاتش را به رخ ما كشيد. شروع كرد: « گوشتتان فلان باشد. اين را بخوريد و اين را نخوريد. روغن ها ترا ريخته است و موجب جهش ژنتيك مي شود. ژله ها از خوك تهيه مي شود. ميوه ها سم پاشي مي شود و زودتر چيده مي شود. سبزيجات با آب تصفيه فاضلاب آبياري شده و آلوده است. مرغ ها را داروي هورموني مي دهند سرطان زاست. لبنيات همه اش شير خشك وارداتي است. شكر و قندهاي صنعتي ديابت مي آورد. عسل ها كارخانه اي است و با شكر توليد مي شود فلان جا برويد عسل طبيعي هست. آبميوه ها شيميايي است» خلاصه هر نوع خوراكي توي ايران بود را طبق گفته رسانه هاي مختلف تشريح كرد و سعي كرد نگراني ما كم نشود. حرفش كه تمام شد گفتم: «ببخشيد. من نسبت به تغذيه مادرم دقت مي كنم چون شرايطشان طبيعي نيست. دقتم در چه غذايي را بخورند و يا نخورند است و نحوه طبخ. از حرف هايتان ياد عمو يادگار افتادم. اگر قرار باشد از مسائل ساده اي مثل ناني كه در جامعه توليد مي شود، قابل اعتماد نباشد؛ تا انواع خوراكي ها؛ آلودگي صوتي و امواج و… را هم اضافه كنيم، دقيقا زندگي اجتماعي چه مفهومي دارد؟ عمل به اين حرفي كه مي زنيد، نيازمند است كه در هر خانواده اي، يك پهلوانِ كمر بسته بيكار، كفش آهني بپوشد و يك دستگاه چاپ اسكناس بگذارد توي كوله پشتي اش و برود دنبال غذاي سالم. براي همه ساكنان سرزمينم اين مقدور است؟ پس دقيقا شبكه بهداشت و توليد كنندگان كشور و مسئولين و دولت چه كاره اند؟ زندگي اجتماعي يعني هرگروهي مسئوليت كاري را بر عهده مي گيرند. حس نمي كنيد با اين حرف ها آدم ناخودآگاه مي گويد: «عمو يادگار نميري تو غار؟». از نگاه عاقل اندر سفيهش دلم نشكست ولي از طرز تفكرش مدت ها دلم، از اينكه مسئوليت مهمي داشت، براي زير دستانش گرفته بود : «خدايا شكر براي نگاه هايي كه مي فهمند همه جاي ايران سراي ماست و تغذيه درست و سلامتي حق همه كوچك و بزرگ اين سرزمين است نه فقط گروهي خاص. حق همه كساني كه قرار است دولت ظهور را بسازند و به مولايشان علي عليه السلام اتكا مي كنند. همان هايي كه مي فهمند هر كجاي جامعه اسلامي با در نظر داشتن خدا، خالصانه و عاشقانه خدمت كنند، اجرشان كمتر از شهيد نيست. آنها كه حواسشان هست، كسي كه در سايه امنيت حكومت اسلامي و در لباس اسلام به جامعه اسلامي خيانت مي كند، مولايش معاويه است».

نوشته شده توسط: مدیر وبلاگ 24 خرداد 1397

از مهمترين عوارض جانبي عمل جراحي كه مدتي سمباده اعصاب همه اعضاي خانواده شده بود، پادرد و كم شدن توانايي راه رفتن هاي مادر بود. شايد ربطي به عمل جراحي نداشت. پاهاي مادر لوس تر از چيزي بود كه فكرش را مي كرديم. از رفتن به بيمارستان تا برگشت به خانه 15 روز گذشته بود؛ ولي پاهاي مادر در این بي حركتي كوتاه، به اندازه بيست سال پير شده بود. در تصورمان نمي گنجيد روزي مادر براي جا بجا شدن نياز به ويلچر داشته باشد.

آن قدر از اين مشكل، قلب همه ما به درد آمده بود كه فراموش كرده بوديم مادر قلبش را عمل كرده است؛ تمركز كرده بوديم روي پاهايش. هيچ وقت لحظه اي را كه روي صندلي مطب، با لحن حق به جانبي، قبل از هر چيزي، پادرد مادر را براي پزشك فوق تخصص قلب توضيح دادم فراموش نمي كنم. حرفم كه تمام شد، به خودم گفتم: «دقيقا اين چه ربطي به ايشان داشت؟». نتوانستم سكوت و نگاه مبهم پزشك مادر را ترجمه كنم. 

آن قدر دنيا نديده بوديم كه، به همه حركات مادر حساس بوديم. از خوراكي ها گرفته تا ميزان حركت و حمام كردن و چگونگي بستن باندها و حتي تعداد كلمات صحبت كردن. نگراني هاي متعدد اجازه تصميم گيري درست نمي داد. بخيه هاي در حال بهبودي، باندهاي كشي بسته شده تا نزديك انگشتان پا، پايي كه تقريبا ورم كرده بود و توانايي قدم زدن نداشت، روحيه خراب مادر و قلبي كه نياز به مراقبت داشت، جايي براي فكر به تمرينات تنفسي  و برنامه پياده روي بروشور پزشك نمي داد. نميشد به بي حركت ماندن مادر بي تفاوت بود.ذهنم دائم درگير بود.

از مادر  مي خواستم تمرين هاي پياده روي را داخل حياط انجام بدهد، پايين رفتن از ايوان ها را بهانه مي كرد. براي قدم زدن توي كوچه خجالت كشيدن  و چون و چراي همسايه ها را عَلَم مي كرد. سر گيجه و تهوع را مانع قدم زدن توي هال و اتاق هاي منزل مي دانست. گاهي هم داوطلب ميشد براي راه رفتن. همين كه كنار جاكفشي مي رسيد، كفش هايش دلش را مي شكست و پشيمان مي شد. با باند و ورمي كه پاها داشت هيچ كدامشان اندازه اش نبود.

بدون اطلاع مادر، براي اولين بار، برايش سندل خريديم. كاملا اندازه اش بود. تنها مشكلش اين بود كه باز و بسته شدن چسب آن براي مادر در حالت ايستاده و حتي نشسته روي صندلي ممكن نبود.  مادر راضي شد و اجازه داد اين كار را انجام دهم. با هم به تفاهم رسيديم كه قدم زدن شب ها و توي كوچه بعد از ساعت 9 شب  انجام شود. اولين بارحسي داشتم شبيه اينكه بچه اي را براي آغاز راه رفتن تشويق كنند. قرار شده بود تا جايي كه حس مي كنند نصف انرژيشان خرج شده جلو برويم و با نيمه ديگر برگرديم. هوا كاملا تاريك بود. نسيم خنكي مي وزيد. به ندرت و با فاصله زياد وسيله نقليه اي عبور مي كرد. اميد داشتم حداقل از سركوچه عبور كنيم و  خيابان را قدم بزنيم و از ته كوچه برگرديم.  مادر فقط توانست تا درخت سركوچه قدم بزند و برگرديم يعني چيزي كمتر از  100 متر. آن هم با احساس خستگي و پاي لنگان. فقط دعا مي كردم نا اميد نشود.

شب ها پشت سر هم مي گذشت. هر شب مادر در راه رفتن هايش پيشرفت مي كرد. تا اينكه  توانايي مادر در حدي بود كه مسيرمان را تغيير داديم به سمت امامزاده شهرمان، چيزي حدود 700 متر. اما هنوز مادر توانايي برگشت از امامزاده را نداشت و با ماشين بر مي گشتيم. خيلي شب ها جز من و مادر امامزاده هيچ مهماني نداشت. برخي شب ها هم شلوغتر بود. ديدن آشنايان و دوستان قديمي به بهبودي حال مادر كمك مي كرد، هرچند از اينكه پيش نگاه مردم، بنشينم جلوي پايش و كفش هايش را باز و بسته كنم به شدت اذيت مي شد.

قدم زدن ها و زيارت هاي شبانه آن قدر تكرار شد تا مادر توانست تا امامزاده برويم و برگرديم. آن هم با استراحتي نيم ساعته در حرم و بدون توانايي بستن كفش هايش. باورم نمي شد شش ماه زمان برده باشد. توانايي مادر خيلي بهتر بود اما هنوز هم هضم اينكه 15 روز استفاده متفاوت و ركود مي تواند عملكرد 58 ساله عضوي را خط بزند، خيلي برايم سخت بود. در تمام پياده روي هاي فصل پاييز  از خودم سوال مي كردم: «يعني با هر گناهي لكه سياه روي صفحه دل بزرگ و بزرگتر مي شود؟ كاري نكنيم پايان عمرمان توبه و پاك شدنش ممكن است؟ تاريخ اين پايان مگر مشخص است؟».

زمستان كه شد قدم زدن ها را از ترس سرماخوردن مادر تعطيل كرديم. تاعيد سال بعد مادر قدم زدن هاي منظم شبانه را ترك كرد. در شروع موقت دوباره  تقريبا يك ماه زمان برد تا مادر به راحتي پاييز راه برود. پاهايش دوباره فراموش كرده بود 9 ماه تلاش كرديم براي تواناييش. اينكه هنوز مادر قدرت خم شدن به اندازه بستن كفش هايش را ندارد و كفشش را عوض كرد، مثل قبل از عمل جراحي راه نمي رود و توانايي ندارد؛ بماند، اينكه در پياده روي فكرهاي مختلف و … چقدر آزارمان  داد هم گذشت ولي گذشته ها هرگز مانع از اين نشد كه در هر قدمي كه بر مي دارم نگويم : «خدايا شكر براي مشكلاتي كه حاشيه هايش راه ما را به سمت امامزاده و خانه ذكر و ياد تو تغيير مي دهد.»